การนับคะแนน ณ ที่เลือกตั้งในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร

การนับคะแนน ณ ที่เลือกตั้งในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
ตามที่เกิดกระแสข่าวและการตั้งข้อสงสัยเกี่ยวกับการนับคะแนน ณ หน่วยเลือกตั้ง ในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ซึ่งส่งผลกระทบต่อความเชื่อมั่นในการปฏิบัติงานของสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง และกรรมการประจำหน่วยเลือกตั้ง (กปน.) นั้น
สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง ขอเรียนชี้แจงว่า ระเบียบคณะกรรมการการเลือกตั้งว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2566 ซึ่งมีผลบังคับใช้ เมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2566 ที่ผ่านมานั้น ได้กำหนดขั้นตอนและกระบวนการดำเนินการหลังปิดการออกเสียงลงคะแนน และการนับคะแนน ณ ที่เลือกตั้ง ประกอบด้วยขั้นตอน ดังนี้
1. เมื่อถึงเวลา 17.00 น. กรรมการประจำหน่วยเลือกตั้ง (กปน.) ประกาศปิดการออกเสียงลงคะแนน แต่ถ้ายังมีผู้มีสิทธิเลือกตั้งซึ่งประสงค์จะออกเสียงลงคะแนนได้มาปรากฏตัวอยู่ในที่เลือกตั้งเพื่อใช้สิทธิเลือกตั้งอยู่ก่อนแล้ว ให้ กปน. อนุญาตให้บุคคลเหล่านั้นแสดงตนและมอบบัตรเลือกตั้งเพื่อใช้สิทธิเลือกตั้ง เมื่อผู้มีสิทธิเลือกตั้งออกเสียงลงคะแนนเสร็จสิ้นแล้ว จึงให้ประกาศปิดการออกเสียงลงคะแนนและให้ กปน. ลงลายมือชื่อในป้ายสำหรับปิดช่องใส่บัตรเลือกตั้ง แล้วนำป้ายดังกล่าวปิดทับช่องใส่บัตรเลือกตั้งบนหีบบัตรเลือกตั้ง
2. กปน. ตรวจสอบบัตรเลือกตั้งที่ใช้ไปกับบัตรเลือกตั้งที่เหลือให้ถูกต้องครบถ้วน ตรงกันกับบัตรเลือกตั้งที่รับมาทั้งหมด โดยลงลายมือชื่อกำกับไว้ตามแบบทุกคน กรณีไม่ถูกต้องตรงกัน ต้องบันทึกเหตุดังกล่าวไว้ และรายงานให้คณะกรรมการการเลือกตั้งวินิจฉัยต่อไป
3. กปน. ดำเนินการนับคะแนน โดยเปิดหีบบัตรเลือกตั้งต่อหน้าประชาชนที่อยู่ ณ ที่เลือกตั้ง ซึ่งต้องกระทำ ณ ที่เลือกตั้งโดยเปิดเผยและนับติดต่อกันให้เสร็จ จะเลื่อนหรือประวิงเวลาการนับคะแนนไม่ได้

4. เมื่อนับคะแนนแล้วเสร็จ กปน. จะประกาศผลคะแนนและจัดทำรายงานผลการนับคะแนนเลือกตั้ง (ส.ส. 5/18, ส.ส. 5/18 (บช)) ปิดไว้หน้าหน่วยเลือกตั้ง เพื่อให้ประชาชน ผู้สังเกตการณ์ และผู้แทนพรรคการเมือง สามารถตรวจสอบได้
5. กปน. แต่ละหน่วยเลือกตั้ง พร้อมทั้งเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัย (รปภ.) ดำเนินการส่งผลคะแนนให้คณะกรรมการการเลือกตั้งประจำเขตเลือกตั้ง
6. เมื่อคณะกรรมการการเลือกตั้งประจำเขตเลือกตั้งได้รับคะแนนจาก กปน. แล้ว คณะกรรมการการเลือกตั้งประจำเขตเลือกตั้ง ตรวจสอบความถูกต้อง จำนวนบัตร สิ่งของ และวัสดุอุปกรณ์ที่เกี่ยวกับการเลือกตั้ง ให้ถูกต้องครบถ้วนสมบูรณ์ แล้วลงลายมือรับไว้ทั้งสองฝ่ายเป็นหลักฐาน
7. คณะกรรมการการเลือกตั้งประจำเขตเลือกตั้ง รวมผลคะแนนของทุกหน่วยเลือกตั้งในเขตนั้น เมื่อครบถ้วนสมบูรณ์แล้ว ให้ดำเนินการประกาศผลคะแนนในเขตเลือกตั้งนั้น แล้วส่งผลคะแนนให้สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งประจำจังหวัด
8. เมื่อสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งประจำจังหวัด ได้รับผลคะแนนจาคณะกรรมการการเลือกตั้งประจำเขตเลือกตั้งทุกเขตในจังหวัดแล้ว ให้นำผลคะแนนการเลือกตั้งที่เป็นทางการส่งให้สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง เพื่อเสนอคณะกรรมการการเลือกตั้งประกาศผลการเลือกตั้งต่อไป
กรรมการประจำหน่วยเลือกตั้ง (กปน.) เป็นเจ้าพนักงานผู้ดำเนินการเลือกตั้ง ที่แต่งตั้งจากผู้มีสิทธิเลือกตั้ง จำนวน 9 คน ซึ่งเป็นประชาชนที่อาศัยในภูมิลำเนานั้นได้เข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการเลือกตั้ง นับว่าเป็นกลไกสำคัญที่จะทำให้แต่ละหน่วยเลือกตั้งสามารถดำเนินการสำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดีโดยในวันเลือกตั้ง กปน. ต้องปฏิบัติหน้าที่ 15 – 18 ชั่วโมง โดยเริ่มตั้งแต่การตรวจรับวัสดุอุปกรณ์ที่จะนำไปใช้ในการเลือกตั้งการจัดเตรียมความพร้อมของหน่วยเลือกตั้ง การอำนวยความสะดวกให้แก่ผู้มีสิทธิเลือกตั้งการดำเนินการออกเสียงลงคะแนนของประชาชนในที่เลือกตั้ง การนับคะแนนของหน่วยเลือกตั้งและรายงานผลการนับคะแนน การวินิจฉัยเกี่ยวกับการใช้สิทธิออกเสียงลงคะแนนหรือการทักท้วงเกี่ยวกับการดำเนินการออกเสียงลงคะแนน และการนำคะแนนและวัสดุอุปกรณ์ที่เกี่ยวกับการเลือกตั้ง ส่งให้คณะกรรมการการเลือกตั้งประจำเขตเลือกตั้งให้ครบถ้วนสมบูรณ์

สำหรับการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในครั้งนี้ สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งได้จัดให้มีการรายงานผลอย่างไม่เป็นทางการ (ECT Report) ตามมาตรา 120 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2561 เพื่ออำนวยความสะดวกให้ประชาชนได้เข้าถึงข้อมูลและมีส่วนร่วมสังเกตการณ์ในการนับคะแนน โดยหลังจาก กปน. นับคะแนนและตรวจสอบความถูกต้องในแบบรายงาน ส.ส. 5/18 เรียบร้อยแล้ว จะนำไปติดหน้าหน่วยเลือกตั้งให้ประชาชนได้ดูและตรวจสอบ พร้อมทั้งส่งคะแนนให้คณะกรรมการการเลือกตั้งประจำเขตเลือกตั้ง เพื่อใช้กรอกลงในระบบ ECT Report ต่อไป ประชาชนสามารถติดตามผลคะแนนได้อย่างต่อเนื่องจากสื่อมวลชนที่มาเชื่อมต่อระบบ และสามารถทราบผลคะแนนในคืนวันเลือกตั้งได้ทันที
สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งขอยืนยันว่า คณะกรรมการการเลือกตั้งและสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง ดำเนินการนับคะแนน ณ ที่เลือกตั้ง ในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ตามระเบียบดังกล่าวให้เป็นไปโดย “สุจริต โปร่งใส เที่ยงธรรม และชอบด้วยกฎหมาย” เป็นสำคัญ